Son yıllarda giderek daha çok duymaya başladığımız bir yöntem olan tüp bebek (IVF) tedavisi, kadın ve erkek üreme hücrelerinin vücut dışında döllenme işlemine tabi tutularak bebek elde edilmesidir.
Tüp Bebek (IVF) Tedavisi Nedir?
1971 yılından itibaren dünyada uygulanmakta olan tüp bebek (IVF) yöntemi, doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlere uygulanan yardımcı üreme tekniğidir. Tüp bebek (IVF) günümüzde tüm dünyada hekimler tarafından en çok tercih edilen kısırlık (infertilite) tedavilerinin başında gelmektedir.
Kısırlık (infertilite), kadınlarda ve erkeklerde çocuk sahibi olamama durumu olarak açıklanmaktadır. Tıpta kısırlık herhangi bir korunma olmaksızın, düzenli ilişkiye rağmen bir yıl içerisinde çocuk sahibi olunamaması durumu olarak tanımlanmaktadır.
Tüp bebek tedavisi; kadın yumurtaların ve erkek spermlerin vücut dışında toplanarak, uygun laboratuvar koşullarında birleştirilerek, döllenmeyi sağlayan tedavi süreci olarak tanımlanmaktadır.
Döllenen yumurtalar çatlamaya başlayıp, embriyo adı verilen ilk gelişim süreçlerini laboratuvar ortamında geçirdikten sonra, anne adayının rahmine enjekte edilir. Bu durum gerçekleştiğinde, oluşan hamileliğin doğal yollarla oluşan hamilelikten bir farkı yoktur.
Tüp bebek tedavisinde; özellikle erkeğe bağlı kısırlıkta, tüp bebek tedavisi uygulamadan, aşılama tedavisi de yöntem olarak tercih edilebilmektedir. Bu yöntemde; erkekten toplanan spermler, rahim içine transfer edilmektedir.
Tüp Bebek (IVF) Tedavisine Nasıl Karar Verilir?
Çift olarak çocuk yapma karanını almış iseniz ve doğal yollardan bir yıldan fazla bir zaman diliminde çocuk sahibi olamamanız halinde, bir hekime başvurarak tıbbi yardım süreci başlatabilirsiniz. Tüp bebek sürecinin, özellikle anne adayı üzerinde herhangi bir fiziksel travma yapmayacağını bilmeleri oldukça önemlidir. Hekiminiz ile birlikte başlatacağınız süreçte; çeşitli kaynaklardan edineceğiniz; olumlu veya olumsuz tüp bebek hikayelerini aklınıza yazmak yerine, kendi tedavi sürecinize olumlu bir bakış açısı ile odaklanmalısınız.
Tüp Bebek (IVF) Tedavisini Nasıl Başlanılır?
Koruma olmadan düzenli cinsel ilişkiye rağmen, anne 35 yaşın altında olduğu durumlarda bir yıl, 35 yaşın üzerindeki anne adaylarında ise 6 ay süresinde gebelik oluşmadığında hekime başvurulmalıdır.
40 yaş üzerinde olan anne adaylarının ise çocuk isteği var ise hemen hekime başvurmalıdır.
Çocuk sahibi olamamanızın çeşitli nedenleri olabilir. Bazen baba adayı, bazen de anne adayına bağlı sebeplerden kaynaklanabilir. Bazen de hiçbir sebep bulunamayabilir.
Hekime başvurunuzda tüm nedenler araştırılacak ve tedavi için en uygun yöntem belirlenecektir.
Tüp bebek’de tedaviye her zaman anne adayının adet dönemiyle başlanır. Adet gördükten sonraki ikinci ve dördüncü günler arasında tedaviye başlanır.
Tüp Bebek (IVF) Nasıl Yapılır?
Tüp bebek tedavisi; çocuk sahibi olmak isteyen çift ve tüp bebek tedavisini uygulayacak hekim arasında, karşılıklı işbirliğinin ve güven ilişkisinin sağlanması ile başlar.
Bu süreç temel olarak; kadın yumurtaları ve erkek sperminin vücut dışında, uygun laboratuvar ortamında döllenmesi ve bunun sonucunda oluşan embriyonun anne adayının rahmine transfer edilmesi işlemidir.
Tüp Bebek Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?
Tüp Bebek Adayı Anne ve Babanın Eğitimi
Tüp bebek tedavisi süreci çocuk sahibi olmak isteyen çiftin eğitimi ile başlar. Yapılan ilk muayenede tüm süreçler çiftlere detaylı ve şeffaf bir şekilde anlatılır. Bu aşamada çiftler hekime başvurmadan önce; çevrelerinden veya internet ortamından edindikleri bilgi kirliliği ile geldiklerinden hekimleri ile kuracakları güven ilişkisi çok önemlidir. Bu aşamada tüp bebek hekimi, çiftin tüm sorularına vereceği tıbbi açıklamalar ile edindikleri bilgi kirliliğini bertaraf etmelidir.
Yumurtaların Geliştirilmesi.
Sağlıklı bir kadının her ay bir yumurtası gelişir. Tüp bebek tedavisinde ise daha çok yumurtaya ihtiyaç vardır. Bu süreçle doktorunuz daha fazla yumurta elde etmek için hastaya hormon iğnesi uygulamaya başlar. Hormon iğnesi yaklaşık olarak 8 ile 10 gün ar asında sürebilir. Hormon iğnelerinin kullanım aşamasında sık aralıklarla hastanın yumurta gelişimine ultrasonografi ile bakılır.
Yumurtaları Çatlatma İşlemi
Anne adayının yumurtaları belirli bir büyüklüğe ulaşınca, yumurta hücrelerinin salınımı için “çatlatma ignesi” yapılır. Çatlatma iğnesinin uygulama zamanına hekiminiz gerekli kontrolleri yaptıktan sonra karar verecektir.
Yumurta Toplama İşlemi
Yumurta toplama işlemi kısa bir işlemdir ve anestezi altında yapılır. Ultrason cihazı eşliğinde yumurtalar hastadan toplanır. Bu işlemden bir süre sonra hasta evine gidebilir. Normal hayatına devam edebilir.
Babanın Sperm Örneğinin Alınması ve Döllenme
Yumurta toplama işleminin aynı günü baba adayı sperm örneğini verir. Anne adayından alınan yumurta hücreleri ve erkeğin verdiği örnekten elde edilen sperm hücreleri laboratuvar ortamında, mikroenjeksiyon işlemi yapılarak döllenir. İşlem 16-18 saat sonra mikroskop altında tespit edilir. Gerçekleşen embriyoların gelişimi takip edilir. Bu aşamada doktorunuz ve embriyoloji uzmanı transferin ne zaman yapılacağına karar verir veya embriyoları dondurma yöntemi ile transferi başka bir zamana erteleyebilir.
Embriyo Transferi
Embriyo transferi sürecin son aşamasıdır. Embriyo transferinden önce hekiminiz gebelik ihtimali en yüksek embriyoları seçer.
Embriyolar ultrason cihazı eşliğinde, kateter ile rahim içerisine transfer edilir. İşlem ağrısızdır ve anne adayı kısa sürede taburcu edilir. Gebelik testi süresine kadar, anne adayına, gebelik ihtimalini arttırması için ‘progesteron’ hormonu verilir.