Gebenin hekime başvurduğu döneme göre ilk muayene değişiklik gösterecektir.
Eğer hasta adet gecikmesi ile başvuruyor ise, aksi ispatlanana kadar durumun gebelik olduğu kabul edilmelidir. Eğer adet gecikmesi yaklaşık bir hafta kadar ise yapılacak vajinal ultrason ile gebelik kesesi görülerek gebelik saptanılabilir. Böyle bir durumda ayrıca gebelik testi istenmesine gerek yoktur. Ancak adet gecikmesine rağmen ultrason ile gebelik kesesi tespit edilemiyorsa mutlaka gebelik testi yapılmalıdır. Eczanelerde satılan idrar testleri birkaç günlük adet gecikmesinde bile gebeliği büyük bir doğrulukla göstermektedir. İdrar testinin negatif olduğu durumlarda ise kesin emin olmak amacıyla kanda gebelik testi yapılmalıdır.
Gebeliğin ilk muayenesinde, hastalarca pek tercih edilmese de, jinekolojik muayene mutlaka yapılmalıdır. Bu muayenede vajinal enfeksiyon, rahim ağzı değerlendirmesi gibi birçok durum ortaya konulabilmektedir. Eğer son bir yıl içinde yapılmamış ise ilk gebelik muayenesinde pap-smear tetkiki de yapılmalıdır.
Ultrason incelemesi gebeliğin ilk muayenesinin olmazsa olmaz öğesidir. Ultrason, gebeliğin ilk 13 haftasına kadar vajinal yolla, daha sonraki dönemlerinde ise abdominal (karından) yolla yapılmalıdır. Ultrason incelemesi ile gebeliğin normal olup olmadığı, gebelik yaşının son adet tarihi ile uyumlu olup olmadığı, bebeğin gelişiminde ve organlarında sorun olup olmadığına bakılır.
Jinekolojik muayene ve ultrason değerlendirmesinin ardından, hekim gebeliğin ilk muayenesinde bazı tetkiklerin yapılmasını isteyecektir. Bu tetkikler şu mantık içinde tercih edilmelidir: Tetkikler sonucu saptanan patoloji bebeğe zarar verme potansiyeline sahip olmalı ve tedavi edilebilir olmalıdır
Gebelik muayenesinde istenen tetkikler:
Kan grubu
Eğer daha önceden bilinmiyor ise ilk gebelik kontrolünde mutlaka anne ve baba adayının kan grupları kontrol edilmelidir. Bu kan uyuşmazlığı açısından önemlidir. Anne adayının kan grubu Rh(-) baba adayı Rh(+) ise bu durumda kan uyuşmazlığından söz edilir.
Tam kan sayımı (Hemogram)
Kanın yapısı içinde bulunan hücrelerin ve hücrelere ait çeşitli parametrelerin hesaplanması tam kan sayımı (hemogram) olarak adlandırılır. Tam kan sayımının temel amacı kansızlık olarak bilinen anemi varlığını ve türünü saptamaktır. Bunun dışında enfeksiyonlardan pıhtılaşma sorunlarına kadar değişik konularda bilgi verebilir. Gebeliğin ilk muayenesinde yapılan tam kan sayımı (hemogram) gebelik takibi sırasında 28. hafta civarında tekrarlanmalıdır.
Troid fonksiyon testi
Troid fonksiyon bozuklukları gebelikte ve bebekte yaşanabilecek bazı istenmeyen sonuçlara neden olabilmektedir. Bu nedenle gebeliğin ilk muayenesinde mutlaka TSH (troid stimulan hormon) düzeyi kontrol edilmelidir. Troid yetersizlikleri düşüklere ve düşük zeka gelişimine sahip bebeklere neden olabilmektedir. Basit bir ilaç tedavisi ile bu sonuçlardan kaçınmak olasıdır.
Bulaşıcı hastalık taraması
Gebede sadece saptandığında anne adayı veya bebek için bir şeyler yapılabilecek hastalıklar taranmalıdır. Aksi durumda onlarca tetkik ile hastaya gereksiz maliyet oluşturulmuş olunur. Hepatit B virüs testleri bakıldığında gebenin aşılı ve bağışık olup olmadığı ortaya konulacaktır. Gebe aşısız olsa bile gebelik süresince hepatit B aşısı uygulanmamalıdır. Eğer gebe hepatiti B taşıyıcı ise doğum sırasında bebek bulaşmadan korunmalı, doğar doğmaz tedavisi başlanmalıdır.
Rubella (kızamıkçık) hastalığı gebelik sırasında geçirildiğinde bebekte anomalilere neden olabilmektedir. Bu nedenle ilk gebelik muayenesinde gebenin bu hastalığa karşı bağışıklık olup olmadığı araştırılmalıdır. Erişkinlerin çoğu ya çocukluklarında geçirdikleri ya da aşılandıkları için bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmışlardır. Kanda yapılan incelemede Rubella IgG pozitifliği bağışıklığı gösterir. Rubella IgG negatifliğinde gebe risk altındadır. Böyle gebelerde şüpheli temas durumunda Rubella IgM bakılarak yeni bir enfeksiyon araştırılabilir. Gebelikte yaşanan rubella enfeksiyonu bebekte anomalilere neden olmaktadır. Bu nedenle böyle durumlarda gebeliğin terminasyonu tartışılmalıdır.
Riskli meslek gruplarında ve kan transfüzyon hikayesi olan gebelerde Hepatit C ve HIV de taranmalıdır. Ayrıca evcil hayvan besleyen gebelerde toxoplazma taraması yapılmalıdır.
Diğer tetkikler
Gebeliğin seyri sırasında hekiminizin gerek duyduğu durumlarda bazı tetkiklerin yapılması gerekebilir. Bunlar arasında en sık açlık kan şekeri, karaciğer fonksiyon testleri (SGOT, SGPT), böbrek fonksiyon testleri (BUN, kreatinin), pıhtılaşma faktörleri (aPTT, PT) enfeksiyon belirteçleri (TİT, CRP, sedimentasyon) gibi pek çok farklı test yer alabilmektedir. Şişman hastalarda ilk gebelik muayenesinde 50 gram şeker yükleme testi de yapılmalıdır.